Najbiedniejsze i najsłabiej rozwinięte państwa świata

„Do dobrego szybko się człowiek przyzwyczaja”, jak mówi stare powiedzenie. I rzeczywiście, w natłoku denerwujących spraw życia codziennego i problemów polityki wewnętrznej, bardzo często wkurzamy się na to, co nas otacza. Nie bez powodu mówi się, że Polacy są mistrzami świata w narzekaniu. Ale czy rzeczywiście mamy powody do złorzeczenia? Czy porównując najbiedniejsze państwa świata z Polską mamy jakikolwiek mandat do tego, żeby odczuwać przygnębienie? Tym razem sprawdzamy, jak wygląda sytuacja i życie codzienne mieszkańców najbiedniejszych rejonów świata.

Najbiedniejsze państwa świata – jak to sprawdzić?

Mówi się, że pieniądze to nie wszystko – i jest w tym sporo racji. Cóż bowiem po pieniądzach ukraińskich oligarchów, gdy wciąż na wschodzie Ukrainy trwa wojna pożerająca tysiące ofiar? Dlatego Legatum Prosperity Index opiera się nie tylko na nominalnej wartości PKB per capita, lecz także na szeregu innych zmiennych, które znacząco wpływają na jakość życia. Jakie zmienne weźmiemy pod uwagę, aby wytypować najbiedniejsze państwa świata?

• czynniki ekonomiczne – otwartość rynku, wskaźniki makroekonomiczne, wzrost gospodarczy, skuteczność sektora finansowego,

• zarządzanie krajem – skuteczność rządu, poziom demokracji, przestrzeganie prawa,

• edukacja – dostęp do edukacji, jakość edukacji i kapitału ludzkiego,

• zdrowie – poziom zdrowia psychicznego i fizycznego, infrastruktura i zapobieganie rozprzestrzenianiu chorób,

• bezpieczeństwo – poziom bezpieczeństwa państwa i społeczeństwa,

• wolność osobista – przestrzeganie praw człowieka, wolności obywatelskich i tolerancja społeczna.

Jakie są najbiedniejsze państwa świata? I czy odbiegają znacząco od krajów najzamożniejszych?

Na podstawie wskazanych wyżej czynników można z całą pewnością wskazać najbiedniejsze państwa świata, przy czym „walutą” są nie tylko pieniądze, lecz także kapitał kulturowy. A czy przepaść jest ogromna? Porównajmy tylko PKB per capita Sudanu (228 dolarów amerykańskich) z PKB na głowę Luksemburga (ponad 105 tysięcy dolarów). Przepaść jest ogromna – a to tylko sprawia, że kraje czwartego świata coraz bardziej oddalają się od reszty stawki. Różnice z każdym rokiem się pogłębiają i mają podłoże strukturalne – wynikają przede wszystkim z ograniczonego dostępu do edukacji w krajach najsłabiej rozwiniętych.

W poniższym zestawieniu brane są pod uwagę wszystkie czynniki (nie patrzymy na nominalnie najbiedniejsze państwa świata), przez co kraj najsłabiej rozwinięty wcale nie posiada najniższej wartości PKB per capita.

Najbiedniejsze państwa świata – top 10

10. Angola

Sytuacja w Angoli jest napięta od połowy lat 70. – to wtedy właśnie wybuchła wojna domowa zakończona dopiero w 2002 r. Nieznane są szczegółowe dane, jednak szacuje się, że życie w bratobójczych walkach straciło ponad pół miliona cywilów, a państwo zaczęło się odbudowywać dopiero w drugiej połowie I dekady XXI wieku. Kraj może pochwalić się względnie wysokim PKB (ponad 4 tys. dolarów na osobę), jednak poważny problem stanowi poziom demokracji, który zbliża się nieuchronnie w kierunku reżimu autorytarnego.

9. Niger

Republika Nigru pod koniec poprzedniej dekady doświadczyła największej klęski żywiołowej w dziejach – susza, a następnie powódź pozbawiły dziesiątki tysięcy ludzi dachu nad głową, a skutki dramatu widoczne są w kraju do dziś. Na dramatyczną kondycję państwa wpływ ma również ukształtowanie terenu, przez co na uprawę nadaje się nie więcej niż 5% powierzchni kraju, co przyczynia się do dramatycznego PKB na poziomie 440 dolarów na osobę.

8. Mauretania

Mauretania jest jedną z największych ofiar kolonizacji francuskiej. Całkowicie pozbawiona własnej produkcji, oparta o rybołówstwo Islamska Republika Mauretanii jest w pełni zależna od eksportu towarów. Co równie istotne, w 2008 r. miał miejsce zamach stanu, który podkopał bezpieczeństwo w kraju, przez co sytuacja polityczna pozostaje napięta bardziej niż kiedykolwiek.

7. Irak

Obecność Iraku w tym zestawieniu może dziwić – PKB per capita w tym kraju wynosi nieco ponad 5 tysięcy dolarów (a więc więcej niż w Gruzji lub na Ukrainie), tym niemniej sytuacja polityczna w kraju napawa grozą. Wojny w Zatoce Perskiej i wojna z tzw. Państwem Islamskim doprowadziły kraj do całkowitej ruiny, przez co ludność cywilna żyje w ciągłym strachu, a inwestorzy niechętnie lokują swoje środki. Jedynym surowcem utrzymującym Irak na powierzchni jest ropa naftowa – Irak obfituje w ten surowiec i stara się go jak najmocniej eksploatować.

6. Demokratyczna Republika Konga

Ledwie 478 dolarów na głowę – tak prezentuje się PKB per capita w Demokratycznej Republice Konga. Afrykański kraj wygląda blado nawet na tle polskiej pensji minimalnej – dość powiedzieć, że niemal 2,5 miliona mieszkańców tego kraju żyje za mniej niż 1 dolara dziennie! Kraj, podobnie jak wiele innych państw z regionu, doświadczał przez lata korupcji na masową skalę ze strony autorytarnych rządów, przez co dziś plasuje się w czołówce najbiedniejszych państw świata.

5. Sudan Południowy

Jeśli patrzeć wyłącznie na PKB, Sudan Południowy jest zdecydowanie najbiedniejszym państwem świata ze wskaźnikiem ledwie 228 dolarów na mieszkańca. Powodem takiego stanu rzeczy jest długotrwała wojna domowa w Sudanie, w efekcie której w 2011 r. rozpisano referendum niepodległościowe. Sudan Południowy odłączył się od Sudanu, zabierając tym samym większość problemów rządowi w Chartum. Dodajmy tylko, że dla porównania PKB Sudanu wynosi 1428 dolarów, czyli niemal 6 razy więcej! Kraj cierpi również na poważne problemy humanitarne – według najnowszych szacunków niemal połowa mieszkańców kraju nie ma dostępu do wody pitnej, a nad krajem wisi widmo konfliktów wojskowych.

4. Czad

Trudny klimat w połączeniu ze skorumpowanymi elitami władzy sprawia, że Czad co roku klasyfikowany jest na jednym z najniższych miejsc w zestawieniach poziomu rozwoju państw. 810 dolarów na głowę to nie jest aż tak dramatyczny poziom PKB co wynik Sudanu Południowego, jednak kraj dotykają liczne problemy – przede wszystkim dramatyczny stan dróg. Na chwilę obecną w kraju jest nieco ponad 2000 km utwardzonych dróg (nie mówimy o autostradach, lecz o drogach zdatnych do jakiegokolwiek ruchu kołowego). To z kolei całkowicie utrudnia transport towarów i żywności oraz przewóz ludzi chociażby do szkół.

3. Jemen

Po Arabskiej Wiośnie Ludów w Jemenie wybuchła wojna domowa, która trwa po dziś dzień. Warto zauważyć, że w konflikt zbrojny zaangażowani są najwięksi: po jednej stronie znajdują się siły rządowe Jemenu, Arabii Saudyjskiej, USA, Wielkiej Brytanii i Francji, z drugiej zaś Ruch Huti, Iran, Katar, Al.-Kaida, Hezbollah i tzw. Państwo Islamskie. Konflikt i ciągłe walki odbijają się na kondycji społeczeństwa – mieszkańcy nie mają dachu nad głową, dzieci nie chodzą do szkoły, a PKB per capita wynosi ledwie 551 dolarów.

2. Republika Środkowoafrykańska

Niemal połowa dorosłej populacji tego kraju to analfabeci, zaś jedynie co trzecie dziecko w wieku do 14 lat nie musi pracować. Fatalna sytuacja gospodarcza w połączeniu z brakiem dostępu do morza i korupcją władzy doprowadziła do powstania zabójczej mieszanki wybuchowej – kraj jest jednym z najniebezpieczniejszych na świecie, a do tego notuje bardzo niskie PKB na głowę (ledwie 387 dolarów). Tak jak w przypadku wielu państw Afryki, Republika Środkowoafrykańska również doświadczyła wojny domowej. Konflikt trwał (z przerwami) od 2004 r., zaś uspokojenie przyniosły wybory prezydenckie w 2015 r.

1. Afganistan

Afganistan to kraj doświadczający od niemal 30 lat ciągłych wojen domowych. Walki wewnętrzne, a potem wkroczenie wojsk Stanów Zjednoczonych i wieloletnie walki z talibami doprowadziły do całkowitego upadku republiki ze stolicą w Kabulu. Nie bez powodu szacuje się, że niemal połowa kraju żyje poniżej progu ubóstwa. Kraj będący w permanentnym stanie wojny nie ma jakichkolwiek szans na sprawne funkcjonowanie, a organizacje broniące praw człowieka nieustannie biją na alarm. Przebywanie w kraju grozi śmiercią, co naturalnie przekłada się na bardzo niski wskaźnik skolaryzacji. Kto tylko może, czym prędzej podejmuje próbę ucieczki z własnego kraju.

Jakie są najsłabiej rozwinięte i najbiedniejsze państwa świata? Gdzie żyje się najgorzej i ile wynosi ich PKB? Zobacz najsłabiej rozwinięte regiony na całej kuli ziemskiej!

Piotr Cieślak

Na imię mam Marcin i urodziłem się w Olsztynie, choć od 6 lat mieszkam i pracuję w Białymstoku. Z wykształcenia jestem tłumaczem języka włoskiego, z zamiłowania pisarzem. Od dziecka lubiłem pisać, a dziś moje doświadczenie i wiedza z różnych dziedzin sprawia, że chętnie dzielę się z wami moimi spostrzeżeniami. Swoją prace bardzo lubię, bowiem dzięki niej poznaję nowych ludzi i wciąż mogę odkrywać nowe możliwości, które mi daje. Poza pracą lubię poczytać dobrą książkę i obejrzeć film w gronie przyjaciół.