Kto tłumaczył psalmy?
16 grudnia, 2020Czy wiecie kto tłumaczył psalmy? Czym w ogóle są psalmy? Któż z nas nie pamięta lekcji polskiego? Ci, którzy uważali, z pewnością wiedzą. I nie trzeba im przypominać. Psalmy są częścią naszej kultury i tradycji. Tym bardziej jest to temat bliski, im bliżej jest Świąt Bożego Narodzenia. To czas, kiedy chętnie je śpiewamy. To czas, w którym każdy z nas przypomina sobie, jak są piękne. Ich magię możemy dziś doceniać dzięki tłumaczeniom. Kto tłumaczył psalmy? Czy pamiętacie z lekcji polskiego? A może już wypadły z pamięci? Zatem, poznajmy je dziś. Oto kilka słów o tym, kto tłumaczył psalmy.
Czym są psalmy? To warto wiedzieć
Aby poznać kto tłumaczył psalmy, warto wiedzieć o nich nieco więcej. Czym są, dlaczego są tak ważne w naszej kulturze? Co warto o nich wiedzieć? A może inaczej, co warto sobie o nich przypomnieć? W końcu znamy je z lekcji polskiego. Ci, którzy na nich uważali raczej znają temat. I nie trzeba im tłumaczyć czym są psalmy. Dla tych, którzy zapomnieli, kilka słów o tym czym są psalmy. Zatem, zaczynajmy. Czym jest psalm? To pieśń modlitewna, podobna do hymnu. Wywodzi się z kultury hebrajskiej. Jest oddaniem czci Bogu, Stwórcy Świata. Znajdziemy je w Starym Testamencie. Czy wiadomo kto jest ich autorem? Czy to wiemy? Okazuje się, że nie do końca. Psalmy powstawały na przestrzeni wieków i mają wielu autorów. Dlatego określenie ich autorstwa nie jest proste ani możliwe.
A co oznacza samo pojęcie psalm? Jakie jest jego tłumaczenie? Słowo to pochodzi z greckiego „psalmos„. Psalmy zwykle wydawane są jako zbiór czyli psałterz. Liczy on 150 utworów wchodzących w skład Starego Testamentu. Tyle przypomnienia z lekcji języka polskiego. Teraz pora na konkrety.
Polski przekład psalmów
Już wiemy czym są psalmy. Warto wiedzieć też, że stanowią ważną część liturgii. Tak jak fragmenty Biblii są na stałe wpisane w kult boski i to niezależnie od wyznania i obrządku. Mimo, iż różnią się między sobą, każdy z nich ma na stałe wpisane psalmy. Kościół katolicki nie jest tu wyjątkiem. Wracając jednak do tematu psalmów, pamiętacie z polskiego kto tłumaczył psalmy? Najbardziej znany jest Jan Kochanowski. To właśnie nasz Mistrz z Czarnolasu uznawany jest za najbardziej znanego tłumacza psalmów. Jednak nie był jedyny. I nie był też pierwszym, który przetłumaczył je na język polski.
Okazuje się, że polskie przekłady psalmów istniały już wcześniej. Najpewniej w XIII wieku powstał przekład dla bł. Kingi, a w XIV wieku powstał Psałterz floriański. Kolejny wiek to Psałterz puławski i krakowski. Dopiero w 1579 r ukazał się Psałterz Dawidów Jana Kochanowskiego. Zatem doskonale widać, że nasz wieszcz nie był pierwszym, który dał nam swój przekład księgi psalmów. Czym jest Psałterz Dawidów? Czy faktycznie ich autorem jest sam król Dawid, jak mówi legenda? Tak naprawdę nie ma na to jednoznacznych dowodów. Sam tytuł sugeruje czyj jest ten zbiór pieśni. Jednak, jak było faktycznie, trudno powiedzieć.
Ważne dla nas jest to, że praca twórcza zajęła wieszczowi długie lata. On sam uznał Psałterz Dawidów za swoje największe dzieło. Prace nad nim zajęły mistrzowi wiele lat. Jak bardzo był dumny z osiągnięć świadczy choćby list dedykacyjny dla biskupa Piotra Myszkowskiego, któremu ofiarował pierwsze efekty prac. Trudno się dziwić temu, jak wielka duma rozpierała mistrza. Podejmując się opracowania psalmów, mistrz wiedział, jak trudne jest to zadanie. O tym, jak ważny jest kunszt języka oraz jego poziom. Bo przekład tekstów biblijnych to coś więcej niż sam przekład z języka hebrajskiego. To znacznie więcej niż mogłoby się nam wydawać. Jego dzieło jest parafrazą starotestamentowych psalmów. Mistrz potraktował je jako hebrajską lirykę i tłumaczył z oryginału. Czy te teksty są nam znane? Oczywiście. Któż nie zna psalmu 136 będącego pochwałą Boga? Chyba nie ma takiej osoby.
Współczesne tłumaczenia Biblii i psalmów
Tłumaczenie psalmów na język polski nie ograniczyło się do Renesansu. Wciąż Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu stanowi dla twórców nie lada wyzwanie. Wystarczy wspomnieć wybitne tłumaczenia Biblii na język polski pochodzące z XX wieku. Nie inaczej jest z przekładem psalmów. Warto wspomnieć chociażby przekłady pióra Czesława Miłosza: Księgi Psalmów czy Księgi Hioba. Dlaczego wciąż tłumaczenie tekstów biblijnych stanowi tak duże wyzwanie dla twórców? Z czego to wynika? Otóż, warto chwilę się tu zatrzymać.
Okazuje się, że każde tłumaczenie Biblii czy psalmów jest nieco inne od poprzedniego. Mimo, iż tłumaczone są te same słowa, to jednak ich przekłady nie są takie same. Z czego to wynika? Skąd taka rozbieżność? Z głębszego zrozumienia treści. Nie chodzi tu o znajomość hebrajskiego czy łaciny. Raczej o pewną wrażliwość na język i przesłanie treści. Poza tym każdy tłumacz wie, że nie ma dwóch identycznych przekładów tego samego tekstu. Każdy jest inny i każdy jest pewnym dążeniem do doskonałości. I za każdym razem tę samą treść można przetłumaczyć inaczej. I nigdy nie będzie to tłumaczenie idealne. Bo coś takiego nie istnieje. I w żaden sposób nie jest to ujma dla tłumacza, a wręcz przeciwnie. Bowiem każdy kolejny przekład będzie inny. I każdy daje nowe możliwości interpretacji treści.
Na imię mam Marcin i urodziłem się w Olsztynie, choć od 6 lat mieszkam i pracuję w Białymstoku. Z wykształcenia jestem tłumaczem języka włoskiego, z zamiłowania pisarzem. Od dziecka lubiłem pisać, a dziś moje doświadczenie i wiedza z różnych dziedzin sprawia, że chętnie dzielę się z wami moimi spostrzeżeniami. Swoją prace bardzo lubię, bowiem dzięki niej poznaję nowych ludzi i wciąż mogę odkrywać nowe możliwości, które mi daje. Poza pracą lubię poczytać dobrą książkę i obejrzeć film w gronie przyjaciół.
