Jaki jest najleszy system edukacji?
30 marca, 2019Najlepszy system edukacji na świecie – sprawdź, gdzie uczą najlepiej!
Posyłając dziecko do szkoły chcemy, by uczyło się jak najlepiej i wracało do domu z samymi piątkami i szóstkami. Żaden rodzic nie ukrywa, że marzy o jak najlepszej edukacji dla swoich dzieci, dlatego też bardzo często posyła się swoje pociechy do szkół prywatnych, społecznych lub autorskich. Jednak czy tylko oceny mają znaczenie? Jak wygląda najlepszy system edukacji na świecie i na co nauczyciele powinni zwracać uwagę podczas lekcji? Tylko u nas kompendium wiedzy na temat edukacji na świecie!
Jak zmierzyć poziom edukacji na świecie? Czy to w ogóle możliwe?
Bardzo często zastanawiamy się, co tak naprawdę sprawia, że możemy określić system edukacji danego kraju za dobry lub niedobry. Potencjalnych czynników mamy wiele:
stopień średniego wykształcenia społeczeństwa danego kraju,
stopień zdawalności na najlepsze uniwersytety świata,
stopień innowacyjności studentów z danych państw świata,
stopień zadowolenia uczniów z ich życia szkolnego.
Widać wyraźnie (szczególnie w przypadku ostatniego z kryteriów), że technik mierzenia jakości edukacji może być wiele i wcale nie muszą one mieć odzwierciedlenia w twardych liczbach. Stąd też wielogłos, jaki pojawia się w dyskusjach o edukacji. Bo to, czy najlepszy system edukacji oznacza rozwój kreatywności i inwestycję we własne pasje, czy też ma mieć przełożenie zaangażowanie pracowników w swoich przyszłych zawodach i liczbę zgłaszanych przez nich patentów – to już kwestia mocno subiektywna. Co ciekawe, znajduje ona swoje odzwierciedlenie w geografii:
Europa coraz mocniej stawia na demokratyzację szkolnictwa, rozwijanie kreatywności i pobudzanie do samodzielnego myślenia z dala od testomanii,
Azja stawia przede wszystkim na dyscyplinę, która ma się przełożyć na zdolność logicznego myślenia i umiejętność rozwiązywania zadań problematycznych (do czego przygotowaniem są najtrudniejsze na świecie egzaminy i matury).
Jak to wszystko zmierzyć? Warto skupić się na badaniu PISA prowadzonym przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju
Czym jest badanie PISA?
PISA (Programme for International Student Assessment) to międzynarodowe przedsięwzięcie i, co niezwykle istotne, nie jest ono organizowane prze przedstawicieli jednego kraju. Na ostateczny kształt celów i wyglądu testów wpływ ma Rada Nadzorca, w skład której wchodzą przedstawiciele resortu edukacji każdego państwa biorącego udział w projekcie (jest ich łącznie 79).
Początków programu badań PISA należy doszukiwać się już w 1997 r. Wówczas po raz pierwszy przeprowadzono badanie mające za zadanie zmierzyć poziom umiejętności młodzieży w wieku 15 lat. Badanie PISA nie odbywa się co roku, lecz co trzy lata – ostatnie badanie zostało przeprowadzone w 2018 r., zaś jego wyniki ujrzą światło dzienne w grudniu 2019 r.
Na czym polega badanie PISA? I czy wskazuje ono najlepszy system edukacji na świecie?
Głównym zadaniem badań PISA jest zmierzenie „zdolności stosowania wiedzy i umiejętności, analizowania, argumentowania i efektywnego komunikowania w procesie stawiania, rozwiązywania i interpretowania problemów w różnych sytuacjach”. Uczniowie rozwiązują testy, które odnoszą się do trzech kluczowych elementów edukacji:
czytania i interpretacji
matematyki
rozumowania w naukach przyrodniczych
Warto przy tym pamiętać, że każde badania kładą nacisk na zbadanie jednej dziedziny – dlatego też testy z 2018 roku nie będą podobne do tych z 2015 r.
Uczniowie rozwiązują zadania otwarte i zamknięty (test wielokrotnego wyboru), zaś wszystko to jest – podobnie do egzaminów kończących etap edukacji – odpowiednio kodowane. Już podliczone wyniki są następnie kalibrowane w taki sposób, by wynik krajów OECD wynosił 500, zaś zgodnie z tzw. krzywą Gaussa, 2/3 uczniów mieściła się w przedziale 400-600 punktów.
Po co to wszystko? I jak na podstawie testów PISA wyróżnić najlepszy system edukacji?
Bez dwóch zdań, test PISA, ze względu na swoje rozpowszechnienie, uchodzi za jeden z najbardziej prestiżowych wskaźników poziomu edukacji. Nic więc dziwnego, że resorty edukacji opowiadają o sukcesie, gdy ich podopieczni znajdą się wśród najlepszych. A jak wygląda ranking PISA? Oto wyniki za lata 2015-2016:
10 najgorszych wyników (spośród 70 krajów) sumarycznie (czytanie, matematyka, nauki przyrodnicze)
70. Dominikana (339,3 pkt)
69. Kosowo
68. Algieria
67. Macedonia Północna
66. Tunezja
65. Liban
64. Peru
63. Brazylia
62. Indonezja
61. Jordania
Dla porównania, oto 20 najlepszych wyników:
Singapur (551,7 pkt)
Hongkong
Japonia
Makau
Estonia
Kanada
Tajwan
Finlandia
Korea Południowa
Chiny
Irlandia
Słowenia
Niemcy
Holandia
Szwajcaria
Nowa Zelandia
Dania
Norwegia
Polska (503,7 pkt)
Belgia
Widać wyraźnie, że jeśli chodzi o elitę, prym wiedzie Azja. Trzy kraje na podium (łącznie 7 w pierwszej dziesiątce) to przepaść, jeśli chodzi o pozostałe kontynenty (Europę w pierwszej dziesiątce reprezentują 2 kraje, zaś rodzynkiem w top 10 jest Kanada). Jednak jeśli spojrzeć na pierwszą dwudziestkę, okazuje się, że aż 11 z 20 państw pochodzi z Europy (wśród nich także i Polska!). Dlatego właśnie warto spojrzeć na wyniki badania PISA przez pryzmat rywalizacji dwóch podejść: testomanii i kształcenia bezstresowego.
Szkoła w Korei Południowej – czy najlepszy system edukacji to model azjatycki?
Nie da się ukryć, że za ekstremalny przykład testomanii uchodzi system edukacji w Korei Południowej. Świat co i rusz obiegają informacje o szkolnym reżimie, który zmusza młodych Koreańczyków do spędzania czasu w szkole od 8:00 do 18:00. Na przestrzeni 12-letniego okresu edukacji koreańska szkoła przyzwyczaja młodzież do wytężonej pracy, co jest naturalną konsekwencją kultu pracy w tym kraju. Już od szkoły podstawowej uczniowie myślą o Suneung, czyli egzaminie, który można porównać do polskiej matury. Można, lecz nie będzie to porównanie trafne – od Suneung zależy całe późniejsze życie Koreańczyka. Dobre wyniki zapewnią dobre wykształcenie na najlepszym uniwersytecie w kraju (i w konsekwencji dobrą pracę i honor dla całej rodziny), zaś słaby rezultat jest wstydem i powodem do depresji.
10-godzinny czas spędzony w szkole oraz spędzanie kolejnych godzin nad książkami ma za zadanie tylko jedno – przygotować Koreańczyków do dnia Suneung, kiedy to (jednego dnia) odbywają się wszystkie testy. Odpowiedni rytm dnia i zachowanie sił na najpóźniejsze egzaminy jest na tyle istotny, że wszystko musi postępować zgodnie z harmonogramem: poranna pobudka, śniadanie, egzamin, posiłek, kolejny egzamin, posiłek itd. Tylko czy warto iść tą drogą?
Szkoła w Estonii, czyli dlaczego najlepszy system edukacji nie musi być aż tak wymagający
Chociaż to Singapur wiedzie prym w testach PISA, to jednak warto zwrócić uwagę na modele europejskie. Szczególnie, że Singapurczycy przed rokiem dokonali reformy systemu na styl estoński i będą skupiać się na rozwijaniu takich umiejętności jak:
Krytyczne myślenie
Rozwój osobisty
Umiejętność działania w grupie
Rozwiązywanie skomplikowanych problemów
Estoński system (podkreślmy: najlepszy system edukacji w Europie) cechują takie elementy jak:
Równość (każdy uczeń ma dostęp do tych samych zasobów)
Wszechstronność
Indywidualizm
Spokój ducha (podstawą myślenia o edukacji jest zapewnienie uczniom komfortu – a ten daje jak najmniejsza liczba stresujących sytuacji takich jak testy czy egzaminy)
Nie da się ukryć, że Koreańczycy nieraz pragnęliby rozpocząć naukę w Estonii. Wskazuje na to również wskaźnik depresji i samobójstw (Korea Południowa notuje aż 24 samobójstwa na 100 tysięcy mieszkańców – najwięcej spośród państw wysoko rozwiniętych). Ale czy faktycznie najlepszy system edukacji musi oznaczać umiejętność radzenia sobie z trudnymi zadaniami i stresem? A może lepiej się skupić – jak Estończycy czy Finowie – na spokojnym rozwoju w kierunku własnych pasji? Badanie PISA tej kwestii akurat nie rozstrzyga.
Na imię mam Marcin i urodziłem się w Olsztynie, choć od 6 lat mieszkam i pracuję w Białymstoku. Z wykształcenia jestem tłumaczem języka włoskiego, z zamiłowania pisarzem. Od dziecka lubiłem pisać, a dziś moje doświadczenie i wiedza z różnych dziedzin sprawia, że chętnie dzielę się z wami moimi spostrzeżeniami. Swoją prace bardzo lubię, bowiem dzięki niej poznaję nowych ludzi i wciąż mogę odkrywać nowe możliwości, które mi daje. Poza pracą lubię poczytać dobrą książkę i obejrzeć film w gronie przyjaciół.
