Jak przenieść uprawnienia tłumacza przysięgłego nabyte w UE

Dzięki otwartym granicom i swobodzie przemieszczania się, jak nigdy wcześniej mamy możliwość zamieszkania w dowolnie wybranym państwie. Stąd wielu z nas może pracować i mieszkać poza granicami ojczystego kraju. Polacy bardzo chętnie wyjeżdżają za granicę, by tam znaleźć dobrą pracę i lepsze warunku bytu. Ale nie tylko my tak żyjemy. Do Polski przyjeżdżają również cudzoziemcy z zamiarem mieszkania i pracy w naszym kraju. Wielu z nich to tłumacze, którzy zdobyli kwalifikacje zawodowe np. w Niemczech czy Hiszpanii i w Polsce chcą nadal pracować w zawodzie. Wielu z nich to tłumacze przysięgli danego języka, których kompetencje potwierdzają dokumenty. Czy taki tłumacz, zamierzając pracować w Polsce i być tłumaczem, musi zdawać polski egzamin na tłumacza przysięgłego, zgodnie z ustawą z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego (Dz U z 2004r. nr 273 poz 2702 z późniejszymi zmianami) ? Jak można przenieść uprawnienia tłumacza przysięgłego nabyte w UE aby móc pracować w zawodzie na terenie Polski? Czy trzeba mieć zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE? Poniżej krótki przewodnik jak przenieść uprawnienia tłumacza przysięgłego nabyte w UE aby móc wykonywać ten zawód w Polsce.

 Jak można przenieść uprawnienia tłumacza przysięgłego cudzoziemca?

Aby bliżej zgłębić ten temat należy wskazać, że każdy, kto nie posiada obywatelstwa polskiego jest cudzoziemcem. Wynika to wprost z ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach. Czy zatem tłumacz przysięgły, obywatel UE jest zgodnie z tą ustawą cudzoziemcem? I tak i nie. Z jednej strony obywatel niemiecki nie jest obywatelem polskim. Więc jest cudzoziemcem. Z drugiej zaś powołana wyżej ustawa wyłącza jej stosowanie do osób posiadających obywatelstwo państw członkowskich. Jednak warto zauważyć, że obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej mogą bez przeszkód osiedlać się na terenie Polski. Wystarczy złożyć wniosek i zarejestrować swój pobyt na terenie RP.

Właściwym do spraw legalizacji pobytu obywateli państw UE jest wojewoda. Legalizacja pobytu ma charakter czasowy. Co ważne, jeśli pobyt w Polsce jest dłuższy niż 3 miesiące, obywatel UE zobowiązany jest zalegalizować swój pobyt w naszym kraju.

Przeniesienie uprawnień tłumacza przysięgłego nabyte w UE odbywa się zupełnie inną drogą administracyjną niż legalizacja pobytu w Polsce. Od tłumacza wymaga ona cierpliwości i odrobiny wysiłku. Wydawać by się mogło, że to żmudna i skomplikowana procedura. Ale tak nie jest. Pamiętajmy , że formalności w przypadku tłumaczy przysięgłych z krajów UE są naprawdę uproszczone.

Przede wszystkim tłumacz przysięgły, który nabył uprawnienia w innym kraju UE niż Polska nie musi ponownie zdawać egzaminu zawodowego. To duże udogodnienie dla cudzoziemców chcących wykonywać zawód w Polsce. Wprowadzone ono zostało stosunkowo niedawno. Zasady przenoszenia uprawnień zawodowych tłumacza przysięgłego uzyskanych w innym kraju Unii określa ustawa z dnia 22 grudnia 2015 o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz U 2016 poz 65). Obejmuje ona również tłumaczy przysięgłych państw UE. Dzięki niej mogą oni przenieść kwalifikacje zawodowe na polski rynek. Z tego przywileju mogą korzystać obywatele wszystkich państw Unii, jak również obywatele Konfederacji Szwajcarskiej oraz państw Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA).

Warto przeczytać: Jak zdobyć certyfikat językowy IELTS i jak wygląda egzamin?

Jak przenieść uprawnienia tłumacza przysięgłego państwa UE na rynek polski?

Generalnie droga do przeniesienia kwalifikacji jest dość prosta. Aby uzyskać przeniesienie uprawnień, tłumacz powinien złożyć wniosek o uznanie kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodu regulowanego w Polsce. Warto podkreślić, że kandydat powinien posługiwać się biegle w mowie i piśmie językiem polskim. Musi także znać polskie prawo i procedury. Powinien także znać różnice wynikające z regulacji prawnych dotyczących zawodu tłumacza przysięgłego w Polsce i kraju ojczystym tłumacza.

Procedura przeniesienia uprawnień tłumacza przysięgłego nabytych w Unii Europejskiej

Złożenie tego wniosku rozpoczyna drogę administracyjną do osiągnięcia celu. Aby wniosek został rozpoznany szybko, należy do niego dołączyć wszelkie dokumenty potwierdzające kwalifikacje. Takim dokumentem potwierdzający może być dyplom ukończenia studiów, dokumenty potwierdzające uprawnienia do wykonywania zawodu regulowanego jak również świadectwa potwierdzające doświadczenie zawodowe. Wraz z tą dokumentacją należy złożyć kopię dokumentu tożsamości (np. paszport czy dowód osobisty), zaświadczenie o niekaralności oraz oświadczenie o posiadaniu pełnych zdolności do czynności prawnych. Wszystkie dokumenty trzeba złożyć w języku polskim lub w tłumaczeniu na język polski. Niektóre z dokumentów muszą być przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego praktykującego w Polsce.

Trzeba również pamiętać o uiszczeniu opłaty skarbowej za udzielenie zezwolenia. . Jest ona podawana według przelicznika 35% minimalnego wynagrodzenia w danym roku, w którym tłumacz składa wniosek o przeniesienie uprawnień. Aktualnie opłata skarbowa za udzielnie zezwolenia to 910 zł. I jeszcze nie zapomnijmy złożyć na wniosku podpisu. Może to banalne, ale często pod wpływem emocji związanych z załatwianiem spraw administracyjnych o tym zapominamy…

Złożenie dokumentów Ministerstwie Sprawiedliwości nie kończy jednak procedury, a dopiero ją rozpoczyna. Od tej chwili zaczyna się merytoryczna weryfikacja złożonego wniosku i analiza dokumentów w Ministerstwie. Urząd ma miesiąc na potwierdzenie otrzymania dokumentów i ewentualne wezwanie tłumacza do ich uzupełnienia.

Jeśli dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe okażą się niewystarczające i Minister uzna, że tłumacz nie spełnia wymagań stawianych do wykonywania zawodu w Polsce, może taki kandydat zostać skierowany do odbycia stażu adaptacyjnego lub do zdania testu umiejętności. Wybór formy należy do kandydata. W tym celu Minister wysyła do kandydata postanowienie stwierdzające konieczność odbycia przez niego stażu adaptacyjnego lub przeprowadzenia testu umiejętności. W postanowieniu określa się okres trwania stażu i jego program oraz zakres wiedzy wymagany do przystąpienia do testu umiejętności. Postanowienie wydawane jest indywidualnie dla każdego kandydata w oparciu o złożone przez niego dokumenty.

Może okazać się także, że Minister uzna, że kandydat spełnia większość wymagań stawianych przy wykonywaniu zawodu tłumacza przysięgłego w Polsce, ale są dziedziny, w których są one zbyt niskie. Tak może zdarzyć się w przypadku zbyt małej praktyki w tłumaczeniach np. ustnych. Wówczas test umiejętności odbędzie się z tego zakresu wiedzy.

W przypadku gdy tłumacz przysięgły chcący przenieść uprawnienia nabyte w UE na rynek polski uzyskał decyzję odmowną, może się od niej odwołać. Innym dobrym rozwiązaniem jest złożenie do Ministerstwa ponownego wniosku o przeniesienie kwalifikacji. Taki ponowny wniosek należy skierować do Ministra w terminie 14 dni od dnia otrzymania decyzji negatywnej.

Jeśli wszystkie dokumenty złożone z wnioskiem okażą się kompletne, a kwalifikacje tłumacza wystarczające aby praktykować zawód regulowany w Polsce, wydawania jest decyzja pozytywna. Co istotne, Minister powinien wydać taką decyzję nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia przez kandydata wszystkich wymaganych dokumentów.

Co ważne, uzyskanie pozytywnej decyzji przez organy państwowe nie oznacza jeszcze możliwości praktykowania w Polsce. Zanim to nastąpi, tłumacz przysięgły, który potwierdził swe kwalifikacje zawodowe w Polsce musi złożyć ślubowanie i zostać wpisanym na listę tłumaczy przysięgłych. Dopiero po dokonaniu tych formalności, tłumacz przysięgły z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej może rozpocząć praktykę w Polsce.

Wydawać by się mogło, że przeniesienie uprawnień tłumacza przysięgłego nabytych w UE na rynek polski jest skomplikowane. Jednak gdy dokonamy bliższej analizy tematu, okazuje się, że to tylko pozory. Tak naprawdę wystarczy uzbroić się w cierpliwość i posiadać potwierdzenie swych umiejętności z kraju członkowskiego.

Piotr Cieślak

Na imię mam Marcin i urodziłem się w Olsztynie, choć od 6 lat mieszkam i pracuję w Białymstoku. Z wykształcenia jestem tłumaczem języka włoskiego, z zamiłowania pisarzem. Od dziecka lubiłem pisać, a dziś moje doświadczenie i wiedza z różnych dziedzin sprawia, że chętnie dzielę się z wami moimi spostrzeżeniami. Swoją prace bardzo lubię, bowiem dzięki niej poznaję nowych ludzi i wciąż mogę odkrywać nowe możliwości, które mi daje. Poza pracą lubię poczytać dobrą książkę i obejrzeć film w gronie przyjaciół.